Antik çağda “Troas” olarak adlandırılan bölgenin güney ucunda, volkanik bir tepenin yamaçlarında ve Midilli Adası’nın karşısında kurulan Assos, yüzyıllar boyunca pek çok uygarlığa ev sahipliği yaptı.
ASSOS – Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Behramkale Köyü sınırları içinde yer alan Assos Antik Kenti’ndeki 2.200 yıllık tiyatronun restorasyon projesinde sona gelindi.
Antik çağda “Troas” olarak adlandırılan bölgenin güney ucunda, volkanik bir tepenin yamaçlarında ve Midilli Adası’nın karşısında kurulan Assos, yüzyıllar boyunca pek çok uygarlığa ev sahipliği yaptı. Limanı ve öğretim merkeziyle bilinen antik kentte, Aristoteles’in bir felsefe okulu kurduğu ve doğa bilimleri alanında araştırmalar yaptığı biliniyor. 1980’den bu yana süren kazılarda surlarla çevrili, kulelerle desteklenmiş bu antik kentin birçok yapısı gün yüzüne çıkarıldı.
Assos’ta tiyatro, agora, meclis binası, liman, nekropol ve gymnasion gibi yapılar yer alıyor. Athena Tapınağı ise Anadolu’daki en eski Dor düzenli tapınaklardan biri olarak kabul ediliyor. 1800’lü yıllarda Amerikalı arkeologlar tarafından kazılan ilk antik kent olan Assos’ta, Türk bilim insanlarının yürüttüğü kazılar 1981’de yeniden başlamıştı ve bu yıl 44. sezon çalışmaları sürüyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Assos Kazı Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği ve İÇDAŞ’ın ana sponsorluğunda kazı çalışmalarına devam ettiklerini belirtti. Arslan, tiyatronun kentin en etkileyici yapılarından biri olduğunu vurgulayarak, restorasyon projesinin son aşamasına gelindiğini söyledi. Gerekli onayların alınmasının ardından büyük ihtimalle bu yıl restorasyonun başlayacağını belirten Arslan, “Bu çalışmalarla birlikte Assos, Çanakkale’nin ve ülkemizin en önemli kültür destinasyonlarından biri haline gelebilir, yaz aylarında tiyatro ve konserlere ev sahipliği yapabilir” dedi.
Ege kıyılarındaki antik kentlerin çoğunda tiyatroların önemli birer kamusal alan olduğunu hatırlatan Arslan, Assos tiyatrosunun seyircilere Ege Denizi ve Midilli Dağları manzarası sunduğunu ifade etti. “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında restorasyonun uygulanmasının planlandığını belirten Arslan, Assos’un iyi korunmuş yapısıyla sosyal etkinlikler için sürdürülebilir bir merkez olacağını dile getirdi.
Tiyatronun Helenistik Dönem’e ait en eski ve en iyi korunmuş örneklerden biri olduğuna dikkat çeken Arslan, hem yapım tarihi hem de mimari özellikleri bakımından önem taşıdığını söyledi. Geçmiş yıllarda konser ve etkinliklere ev sahipliği yapan yapının, özgün haline uygun biçimde restore edilmesinin tarihi açıdan değerli olduğunu vurguladı. Arslan, yaklaşık 5 bin kişilik kapasitesi ve görsel etkisiyle tiyatronun bölgenin önemli etkinlik merkezlerinden biri haline geleceğini belirtti.
Assos Antik Tiyatrosu, agoranın güneyindeki doğal kaya yamacına yaslanmış ve at nalı şeklinde planlanmış tipik bir Yunan tiyatrosudur. M.Ö. 4. yüzyılın sonlarında inşa edilen yapı, Roma Dönemi’nde bazı eklemelerle kullanılmaya devam etmiştir. Gladyatör ve hayvan dövüşleri nedeniyle seyircileri korumak için ilk sıralara korkuluklar eklenmiş, bazı sıralar ise çeşitli meslek loncalarına ve Serapis dinine mensup kişilere tahsis edilmiştir. İki katlı sahne binasının yalnızca ön cephesindeki yarım sütunlar mermerden, diğer bölümleri andezitten yapılmıştır. 1990’lı yıllarda yapılan restorasyon çalışmalarında yapının eksik bölümleri tamamlanmıştır.
Kaynak: Assos’ta 2.200 yıllık antik tiyatro restore edilecek